Kijisanduku cha Vifaa cha Kuishi Pamoja kwa Amani kati ya Binadamu na Ndovu

Ushauri, hatua na vifaa vya kupunguza migogoro kati ya binadamu na ndovu, Mwongozo wa kiufundi wa wakufunzi na viongozi wa jamii

Chukua muda mwingi na wanajamii walio na mgogoro na ndovu. Je, ni matukio mangapi ya mgogoro yanayofanyika na kwa muda upi?Je, ni matukio ya kila siku au ndovu huja tu katika miezi fulani? Ni migogoro ya mchana ua ni ya usiku?Ni ndovu mmoja au ni wengi? Je, ni nani ambaye jamii inatarajia awasaidie wakati wa matukio ya mgogoro?Je, kuna mgogoro uliopo kati ya jamii na idara ya wanyama wa pori Unaoongeza mfadhaiko?

Kwa kupata mara, uzito na chanzo cha mgogoro, unaweza kuanza kutambua rasilimali na kiwango cha bajeti kitakachohitajika kutatua tatizo hili. Je, kwanza ni kwa nini ndovu wanavamia shamba au mali? Je, wanatafuta chakula na maji? Je, mkulima anawavutia kwa kupanda mimea wanayopenda kula? au shamba au mali yanafunga njia asili ya uhamaji ya ndovu?

Huenda ikawezekana kupunguza mgogoro kwa kuhakikisha kuwa ndovu wana ufikiaji wazi wa chanzo cha maji, wanaweza kuingia na kutoka bila tatizo kwenye kichaka asilia ili kutafuta chakula, au kutambua na kusogeza ua unaozuia njia asilia ya uhamiaji. Usumbufu ndani ya mbuga la wanyama lililo karibu (yaani kupeleka wanyama malishoni ndani ya mbuga) pia kunaweza kuwafanya ndovu kutoka nje na kwenda kwa jamii.

Hali nyingi za migogoro husababishwa wanadamu kubadilisha shamba hivyo kwa kutambua na kuondoa mijengo au usumbufu ndani ya eneo la malisho ya ndovu, kunaweza kupunguza mgogoro kwa muda mrefu. Iambie jamii itambue kutembea kwa ndovu karibu na suala la mgogoro– yaani ikiwa ndovu wanaingia kwenye eneo la shule mwambie mwalimu achore kwenye kijikaratasi upande ambao kwa kawaida ndovu wanatumia kuingia shuleni ili kusababisha uharibifu.

Unaweza kugundua kuwa kuna sehemu moja dhaifu katika ulinzi wa mipaka inayohitaji uangalifu mkuu wa kuwekeza katika vizuizi. Usitumie rasilimali chache kwenye mipaka ambapo ndovu hawatumii kuingia. Tumia ramani kuweka rekodi ya matukio na kulinganisha kabla na baada ya tabia mara kizuizi kinapoongezeka.

Mara eneo la mgogoro linapotambuliwa na suluhisho zozote za mara moja za kuondoa vikwazo vya uhamaji asilia wa ndovu kuondolewa, jaribu kujua idadi ya rasilimali za muda au za wafanyakazi walizo nazo watu binafsi.

Unaposhughulikia bajeti fikiria kuhusu:

1. a) Ununuzi na usafiri wa kwanza wa vifaa
2. b) Gharama ya kazi ya kuweka kizuio
3. c) Gharama ya udumishaji na usimamizi hadi siku zijazo

Ikiwa mtu binafsi hana muda mwingi (yaani anafanya kazi mbali na shamba au mimea yake) mtu huyo kwa kawaida atahitaji kuwa tayari kutumia fedha zaidi katika kuzuia ndovu kwenye eneo lake la mgogoro.Ikiwa mtu binafsi ni mkulima wa kila wakati au mtaalamu wa kilimo anayepanda miti, huenda akaweza kutumia muda zaidi na mapato machache kwa mbinu zake za vizuio ikiwa anaishi na kufanya kazi kwenye eneo na anaweza kuchukulia hatua mara moja ndovu wanaokuja.

Jihadhari kuhimiza matumizi ya mikopo ya gharama ya juu ya kujenga vizuio kwenye mashamba, mali, au matangi ya maji. Ikiwa mkulima hana rasilimali za kudumisha mbinu ya kizuio inaweza kuharibika haraka na kuwa uwekezaji usio na maana na wa hasara.

Wasaidie kuchagua mchanganyiko wa mbinu za bei ya chini unazojua kuwa wanaweza kuzidumisha kwa muda mrefu. Nakili au upakue na kuchapisha karatasi ya mbinu na umwachie mkulima.

Ni vigumu kubadili tabia ya ndovu au njia zake za uhamaji zilizokuwepo kwa miongo.

Hata hivyo, kuhimiza mabadiliko ya tabia na kuwaelimisha wanajamii unapopanga maendeleo mapya ni jambo linaloweza kutimizika zaidi.

Unapotumia mwongozo huu, anza na Sura ya 1 – Kuelewa Ndovu Maelezo haya yatasaidia kuwaelimisha wanajamii, walimu, watoto na wapangaji wa matumizi ya shamba kuhusu kwa nini ndovu huwa na tabia fulani, mbona ndovu ni muhimu kwenye mifumo yetu ya ikolojia, na mbona maingiliano mabaya hutokea.